“Шүүмжлэгч” бол театрын явцын онцгой оролцогч. Түүний хувь чанарууд нь (соёлын түвшин ба туршлага, таашаал, хувийн сонирхол, урлаг болон түүний нийгэм-уран сайхны ач холбогдлыг ойлгох онцлог г.м.) дээр өгүүлсэн хоёр бүрдэл хэсгийн харилцаа хамаарлын дунд зохицуулагчийн үүрэг гүйцэтгэх боломж олгодог. Шүүмжлэгчийн үйл ажиллагааны хил хязгаар нь нэг талаас, театрын үйл ажиллагааг “нийгмийн хэрэгцээний” байр сууринаас үнэлж буй субъект гэдэг утгаараа “шинжээч” гэмээр харагдуулдаг, нөгөө талаас, шүүмжлэгчийн тэргүүн зэргийн зорилт нь урлагийн нэг төрөл болох театрын хөгжил гэдэг утгаараа түүнийг “нэвтэрхий мэдэгчийн” статустай болгодог юм. Өөрөөр хэлбэл шүүмжлэгчийн хүлээсэн гол үүрэг нь “нийгмийн хэрэгцээ”, “урлагийн өөрийн хөгжил” хоорондын зохицуулалт болно.