Хэлний харьцангуй онолын үндэслэл нь 20 зууны 20-30 оны үедболовсруулсан нэг талаас, хэлний бүтцийн тасралтгүй зарчмын тухай болон нөгөө талаас сэтгэхүй нь ертөнцийг таних нэг арга гэсэн үзэл баримтлалд үндэслэгддэг. Энэ онолын үзэл санаа анх удаа америкийн хэл судлаач Э.Сепир /1884-1939/ онд дэвшүүлэн тавьсан.